Od 2023 r. obowiązują nowe przepisy unijne, które wprowadziły zmiany w rodzajach dostępnego wsparcia oraz w zasadach przyznawania wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR).
Dużym, nowym prośrodowiskowym elementem płatności bezpośrednich będą ekoschematy, które są obowiązkowe dla państwa członkowskiego, ale dobrowolne dla rolnika. Budżet przeznaczony na ekoschematy stanowi minimum 25% kwoty płatności bezpośrednich/rok (średnio w latach 2023-2026 ok. 884 mln EUR/rok), tj. dwa razy tyle co łącznie rocznie wydatkowano na interwencje rolno-środowiskowo-klimatyczne i interwencję Rolnictwo ekologiczne (ok. 440 mln EUR/rok). Stawki płatności w ramach ekoschematów określane są w EUR i przeliczane będą na zł wg kursu PLN/EUR ustalonego na ostatni dzień roboczy września danego roku.
Ekoschematy są to roczne, płatne praktyki, dostosowane do warunków i potrzeb krajowych, ale poddane ocenie przez Komisję Europejską pod kątem realizacji celów środowiskowych i klimatycznych nowej WPR – ochrony zasobów gleby, wód, klimatu, dobrostanu zwierząt, różnorodności biologicznej w produkcji rolnej.
W Polsce ekoschematy zostały tak zaprojektowane, żeby promować praktyki, które przekładają się na dochody rolnicze poprzez zwiększenie żyzności gleby, racjonalne nawożenie, poprawę jakości plonów. Służy temu przede wszystkim ekoschemat Rolnictwo węglowe, w ramach którego rolnicy z ośmiu dostępnych praktyk będą mogli wybierać te, które najlepiej odpowiadają na ich potrzeby.
W ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 wprowadzono łącznie 5 ekoschematów powierzchniowych oraz ekoschemat dobrostan zwierząt.
Upraszczamy ekoschematy
– Cały czas wsłuchujemy się w głosy rolników i dlatego upraszczamy ekoschematy – zapowiedział minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus podczas dzisiejszej konferencji prasowej.
Ryczałt
– Z naszych obserwacji wynika, że mniejsze gospodarstwa do 5 ha w mniejszym stopniu korzystają z ekoschematów. W tej grupie korzysta z nich tylko około 20 procent rolników – poinformował minister.
Szef resortu rolnictwa podkreślił, że Rada Ministrów na jego wniosek podjęła decyzję o wprowadzeniu płatności dla tych gospodarstw w postaci ryczałtu.
– Zamiast różnych płatności rolnik, który złożył wniosek o płatności w latach 2022 i 2023, będzie mógł skorzystać z ryczałtu w wysokości 225 euro/ha – podkreślił minister Robert Telus.
Zmiany w ekoschematach
– Przedstawione dziś zmiany w ekoschematach będą obowiązywać w roku 2023 – uściślił podsekretarz stanu Krzysztof Ciecióra.
Wiceminister podkreślił, że wnioski trzeba złożyć do 30 czerwca, natomiast przejście na ryczałt wymaga złożenia oświadczenia w terminie od 1 do 31 sierpnia do powiatowego biura Agencji restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
– Nie ma zagrożenia, że środki dla większych gospodarstw będą mniejsze, gdyż z budżetu dokładamy do płatności uzupełniających 190 mln euro – dodał wiceminister Krzysztof Ciecióra.
Podsekretarz stanu, przedstawiając szczegóły zmian w ekoschematach, zwrócił uwagę, że opisane zmiany czekają na notyfikację ze strony Komisji Europejskiej.
Wsparcie rolników
Minister Robert Telus przedstawił ponadto dane dotyczące wypłaconego i realizowanego wsparcia w związku z wojną w Ukrainie.
– Wartość pomocy skierowanej do rolników w związku z wojną w Ukrainie przekracza już 15 mld zł – poinformował szef resortu rolnictwa.
Minister przypomniał, że wsparcie zakupu nawozów było zrealizowane już w 2022 r. w wysokości 2,6 mld zł. Na kolejną transzę przeznaczamy 4,7 mld zł. Dopłaty do sprzedanej pszenicy, gryki i kukurydzy to kolejne 2,6 mld zł.
Zwiększenie zwrotu części akcyzy zawartej w paliwie rolniczym do 2 zł/l oznacza wydatkowanie 600 mln zł. Na kolejny program Locha+ przeznaczyliśmy pół miliarda zł. Natomiast na wsparcie zakupu kwalifikowanego materiału siewnego przeznaczone zostało 210 mln zł. Wartość dopłat do transportu wynosi 400 mln zł.
Kolejne środki dotyczą kredytów. Na kredyty płynnościowe przeznaczone zostało łącznie 2 mld 773 mln zł, a na kredyty skupowe – 781 mln zł.
Pierwsze wypłaty za sprzedane zboże
– Pierwsze środki dla rolników za sprzedane zboże wpłynęły już na ich konta. Do rolników trafiło 22 mln zł, a w poniedziałek Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przeleje kolejne 50 mln zł – powiedział minister Robert Telus.
– To realizacja naszych uzgodnień z protestującymi rolnikami. Obiecałem, że do końca czerwca te środki wpłyną na konta i tę obietnicę realizujemy – dodał szef resortu rolnictwa.
Zmiany w kredytach
Minister Telus poinformował również o zmianach dotyczących spłaty kredytów płynnościowych. Zmiany te polegają na ujednoliceniu okresu ich spłaty do 60 miesięcy.
Pomoc dla pszczelarzy
Został podwyższony do 80 mln zł limit środków na realizację pomocy dla pszczelarzy do przezimowanych rodzin pszczelich. Ze złożonych wniosków wynika koniczność zastosowania współczynnika korekty bez podwyższenia limitu środków na tę pomoc.
Utylizacja padłych zwierząt
Zostały podwyższone o 10 proc. ceny usług pozwalających na ubieganie się o dofinansowanie kosztów utylizacji padłych zwierząt gospodarskich. Koszty te nie były podwyższane od 2015 r.
Źródło: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/ekoschematy3
https://www.gov.pl/web/rolnictwo/upraszczamy-ekoschematy
